Τύποι βαρηκοΐας

Τύποι βαρηκοΐας

Τύποι βαρηκοΐας

Πώς λειτουργεί η ακοή

 

Το ανθρώπινο αυτί αποτελείται από τρία μέρη:

 

Το έξω ους

 

Περιλαμβάνει το πτερύγιο και τον ακουστικό πόρο, ενώ η διεργασία που εκτελεί είναι να λαμβάνει τους ήχους από το περιβάλλον και να τους μεταφέρει στο μέσο ους

 

Το μέσο ους

 

Περιλαμβάνει το τύμπανο και τα τρία οστάρια που βρίσκονται πίσω από αυτό και ονομάζονται σφύρα, άκμονας και αναβολέας. Καθώς ο ήχος διαβιβάζεται πάλλει το τύμπανο και κινεί τα τρία οστάρια συνεχίζοντας την πορεία του προς το έσω ους.

 

 

Το έσω ους

 

Το έσω αυτί απαρτίζεται από τους ημικύκλιους σωλήνες, τον κοχλία, το ακουστικό  νεύρο και το αιθουσαίο νεύρο. Θεωρείται από τα πιο περίπλοκα μέρη του ανθρώπινου σώματος και είναι υπεύθυνο για το μεγαλύτερο μέρος της ακοής.
Το έσω αυτί έχει δύο βασικούς ρόλους, τη μετατροπή ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικά σήματα ώστε ο εγκέφαλος να ακούει και να κατανοεί τους ήχους (κοχλίας και ακουστικό νεύρο), και την εξασφάλιση της ισορροπίας του ανθρώπινου σώματος (ημικύκλιοι σωλήνες και αιθουσαίο νεύρο). Ο κοχλίας είναι γεμάτος με υγρό και περιέχει το όργανο του Corti το οποίο λειτουργεί ως το "μικρόφωνο" του αυτιού. Περιέχει 4 σειρές μικροσκοπικών τριχών που λαμβάνουν τις δονήσεις από τα ηχητικά κύματα. Τα τριχωτά κύτταρα στην αρχή του κοχλία μεταφέρουν πληροφορίες υψηλών τόνων και τα τριχωτά κύτταρα στο τέλος του κοχλία μεταφέρουν πληροφορίες χαμηλών τόνων.

Ανάλογα με το σημείο της ακουστικής οδού στο οποίο εμφανίζεται η υπεύθυνη βλάβη, η βαρηκοΐα διακρίνεται σε:

 

Βαρηκοΐα αγωγιμότητας: 

 

Η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα αγωγής (μεταβίβασης) του ήχου, από το περιβάλλον προς το ακουστικό νεύρο, δηλαδή στον ακουστικό πόρο, στο τύμπανο και στο χώρο πίσω από αυτό. Συνήθεις αιτίες είναι η διάτρηση του τυμπάνου, η παρουσία υγρού πίσω από το τύμπανο, η ωτοσκλήρυνση, διάφορες ανατομικές ανωμαλίες ή απλά η απόφραξη του πόρου από κυψελίδα.

 

Νευροαισθητήρια βαρηκοΐα: 

 

Μπορεί να οφείλεται στον εκφυλισμό του οργάνου της ακοής, λόγω ηλικίας (πρεσβυακουσία), στην έκθεση σε έντονο θόρυβο μικρής διάρκειας (π.χ. κρότος, πυροβολισμός) ή έντονο παρατεταμένο θόρυβο (ηχεία, εργασία σε θορυβώδες περιβάλλον), σε ιδιοπαθή αιφνίδια απώλεια της ακοής, σε κληρονομική προδιάθεση ή σε γενετική δυσλειτουργία που παρουσιάζεται εκ γενετής.

 

Μικτή βαρηκοΐα: 

 

Αποτελεί συνδυασμό των δύο παραπάνω και μπορεί να οφείλεται σε μία ή περισσότερες βλάβες που εντοπίζονται σε όλη την έκταση της ακουστικής οδού.

Τύποι βαρηκοΐας

Παθήσεις που οδηγούν σε βαρηκοΐα

Ακουστικό Τραύμα

Τι είναι ακουστικό τραύμα?

 

Ακουστικό τραύμα ονομάζουμε την απώλεια ακοής που προκλήθηκε είτε από έναν ξαφνικό και δυνατό θόρυβο είτε από παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους.

 

Τι μπορεί να προκαλέσει ακουστικό τραύμα?

 

Όπως είπαμε, ακουστικό τραύμα προκαλείται από έκθεση σε θόρυβο. Μερικές συνηθισμένες αιτίες είναι:

  • Επαγγέλματα όπου μηχανήματα που παράγουν δυνατούς ήχους λειτουργούν συνεχώς.

  • Συχνή έκθεση σε πολύ δυνατή μουσική.

  • Πυροβολισμοί (π.χ. σε σκοπευτήρια) χωρίς χρήση προστασίας αυτιών.

  • Γενική έκθεση σε θόρυβο χωρίς την απαραίτητη προστασία.

  • Σε κάποιες περιπτώσεις, τραυματισμοί κεφαλής μπορούν να προκαλέσουν ακουστικό τραύμα εάν επηρεαστεί το τύμπανο ή το έσω ους.

Παρατεταμένη έκθεση σε ήχους πάνω από 85 dB (π.χ. ο ήχος από ένα μηχανάκι) θεωρείται αυξημένου ρίσκου για ακουστικό τραύμα. Γενικώς, οι παράγοντες που παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο είναι:

  • Η ένταση του ήχου σε decibels (dB).

  • Η συχνότητα του ήχου, καθώς οι ήχοι σε πιο ψηλές συχνότητες είναι πιο επιβλαβείς.

  • Η διάρκεια έκθεσης στον θόρυβο.


 

Συμπτώματα του ακουστικού τραύματος?

 

Το βασικό σύμπτωμα του ακουστικού τραύματος είναι η μη αναστρέψιμη βαρηκοΐα. Ωστόσο, είναι πολύ συχνό να συνοδεύεται και από εμβοές (βουητό στα αυτιά), ενώ πιο σπάνια μπορεί τα άτομα αυτά να υποφέρουν και από ίλιγγο (ζαλάδα).

 

Θεραπεία και πρόληψη του ακουστικού τραύματος?

 

Όπως και κάθε βαρηκοΐα, το ακουστικό τραύμα με σημερινά μέσα δεν είναι αναστρέψιμο, όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί με αποκατάσταση της ακοής από ακουστικά βαρηκοΐας. Σε κάποιες περιπτώσεις οξέος ακουστικού τραύματος ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει κορτικοστεροειδή φάρμακα.

 

Το σημαντικό στην περίπτωση του ακουστικού τραύματος είναι η πρόληψη. Εάν εκτίθεστε συχνά σε δυνατό θόρυβο και δεν μπορείτε να τον αποφύγετε, φροντίστε τουλάχιστον να προστατεύετε τα αυτιά σας με ωτασπίδες.


 

Νόσος Meniere

Τι είναι η νόσος Meniere?

 

Η νόσος Meniere (αλλιώς γνωστή ως ιδιοπαθής ενδολεμφικός ύδρωπας) είναι μια πάθηση που προκαλείται από υπερβολική συσσώρευση του ειδικού υγρού του έσω ωτός που ονομάζεται ενδόλυμφος, δηλαδή συσσώρευση ενδολύμφου στους ημικύκλιους σωλήνες (όργανο της ισορροπίας) και στον κοχλία (όργανο της ακοής).


 

Τι προκαλεί τη νόσο Meniere?

 

Η νόσος αυτή είναι ιδιοπαθής, δηλαδή δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα το αίτιο εξαιτίας του οποίου προκαλείται συσσώρευση της ενδολύμφου στο έσω ους. Ωστόσο, διάφορες θεωρίες έχουν διατυπωθεί όπως ότι μπορεί να προκαλείται από ιογενείς λοιμώξεις, αλλεργική αντίδραση ή αυτοάνοσες αντιδράσεις. Επίσης, η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη νόσο, αφού οι συχνότητα σε μερικές οικογένειες είναι υψηλότερη.


 

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου Meniere?

Η νόσος Meniere έχει πολύ χαρακτηριστικά συμπτώματα τα οποία είναι :

  • Ίλιγγος

  • Εμβοές

  • Βαρηκοΐα

  • Αίσθημα πληρότητας στο αυτί

Να σημειωθεί ότι χαρακτηριστικό της νόσου είναι ότι αυτά τα συμπτώματα έχουν εξάρσεις και υφέσεις, δηλαδή μεταξύ των επεισοδίων που εκδηλώνονται ο ασθενής είναι εντελώς καλά, και υπάρχουν περιπτώσεις όπου από επεισόδιο σε επεισόδιο μπορεί να μεσολαβούν μέχρι και αρκετά χρόνια. Τυπικά, ένα επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει από 20 λεπτά έως μερικές ώρες. Επίσης χαρακτηριστικό της νόσου είναι πως στην πλειονότητα των περιπτώσεων η νόσος προσβάλλει το ένα αυτί, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια. Εάν η νόσος εξελιχθεί, τείνει να εξαπλώνεται και στα δύο αυτιά ενώ τα επεισόδια βαρηκοΐας και εμβοών μπορεί να μονιμοποιηθούν.


 

Ακουστικά Βαρηκοΐας και νόσος Meniere

Η βαρηκοΐα στη νόσο Meniere τυπικά είναι κυμαινόμενης βαρύτητας και αφορά στο ένα αυτί. Επίσης, συνηθέστερα είναι μια βαρηκοΐα που ξεκινάει στις χαμηλές-μπάσες συχνότητες. Αφού λοιπόν είναι κυμαινόμενης βαρύτητας είναι σημαντικό το ακουστικό βαρηκοΐας που θα χρησιμοποιείται να έχει κουμπί διαρρύθμισης έντασης. Σε περιπτώσεις που η προκαλούμενη βαρηκοΐα είναι ιδιαίτερα σοβαρή, προτείνεται η χρήση ακουστικών CROS ή BiCROS τεχνολογίας. Τέλος, όσον αφορά στις εμβοές που προκαλεί η νόσος τα ακουστικά επίσης μπορούν να βοηθήσουν με τεχνολογίες όπως TSG και Notch Therapy.


 

Ποια είναι η θεραπεία της νόσου Meniere?

 

Για την νόσο Meniere δεν υπάρχει θεραπεία αυτή τη στιγμή, ωστόσο οι περισσότεροι ασθενείς καταφέρνουν να ελέγξουν σε κάποιο βαθμό τα συμπτώματά τους με κάποιες από αυτές τις μεθόδους:

  • Φάρμακα που στοχεύουν στην μείωση της ναυτίας ή/και του άγχους που προκαλείται από τον ίλιγγο.

  • Εγχύσεις κορτικοστεροειδών στο μέσο ους ενδέχεται να βοηθούν με τον ίλιγγο.

  • Συχνά χορηγούνται διουρητικά με την λογική ότι θα μειώσουν την συσσώρευση ενδολύμφου.

  • Ενθαρρύνονται αλλαγές στην διατροφή όπως ελάττωση πρόσληψης αλατιού, καφεΐνης και αλκοόλ. Επίσης, ελάττωση ή διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βοηθήσει.

  • Χειρουργική αντιμετώπιση σε περιπτώσεις που δεν βοηθάει τον ασθενή καμία μέθοδος ανακούφισης. Το χειρουργείο περιλαμβάνει είτε αποσυμφόρηση του λαβυρίνθου από την περίσσεια ενδολύμφο είτε σπανιότερα τομή του αιθουσαίου νεύρου, δηλαδή του νεύρου που μεταφέρει την πληροφορία της ισορροπίας από τους ημικύκλιους σωλήνες στον εγκέφαλο.

Πρεσβυακουσία

Τι είναι πρεσβυακουσία?

 

Πρεσβυακουσία ονομάζεται η απώλεια ακοής που προκαλείται από την προχωρημένη ηλικία. Είναι η συνηθέστερη αιτία βαρηκοΐας, προσβάλλοντας 1 στα 2 άτομα σε ηλικίες 65-75 ετών και 2 στα 3 άτομα για ηλικίες άνω των 75 ετών, με τα ποσοστά να αυξάνονται περαιτέρω όσο προχωράει η ηλικία.


 

Ποια τα αίτια της πρεσβυακουσίας?

 

Όσο μεγαλώνουμε, πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ακοή όπως. Συνηθέστερα, το πρόβλημα εντοπίζεται στο έσω ους, λόγω της εξασθένισης των τριχωτών κυττάρων στο όργανο της ακοής, το όργανο του Corti. Ωστόσο, το πρόβλημα μπορεί να εντοπίζεται τόσο στο μέσο ους όσο και στα νευρικά μονοπάτια που μεταφέρουν το ακουστικό ερέθισμα από το αυτί στον εγκέφαλο για να γίνει αντιληπτό.

Έρευνες έχουν δείξει πως κοινές παθήσεις που συναντώνται στους ηλικιωμένους, όπως σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσος ή εγκεφαλικό επεισόδιο σχετίζονται με απώλεια ακοής. Σημαντική επίδραση έχει η χρόνια φθορά του ακουστικού συστήματος, από παράγοντες όπως η χρόνια έκθεση σε δυνατό θόρυβο αλλά και η λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων (π.χ. υψηλές δόσεις μη στεροειδών αντιφλεγμονώδων, συγκεκριμένα αντιβιοτικά, κάποια αντικαρκινικά φάρμακα κλπ), για την ανάπτυξη βαρηκοΐας. Τέλος, συχνά εμπλέκονται και γενετικοί παράγοντες στην ανάπτυξη πρεσβυακουσίας.


 

Ποια τα συμπτώματα της πρεσβυακουσίας?

 

Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις πρεσβυακουσίας σημαίνουν ουσιαστικά πτώση της ακοής στις υψηλές συχνοτήτες. Συνεπώς τα άτομα θα αντιμετωπίζουν κάποια από τα ακόλουθα:

  • Η ομιλία ατόμων να ακούγεται «μπουκωμένη», σαν να την ακούμε μέσα από μια κλειστή πόρτα.

  • Ιδιαίτερη δυσκολία στην διάκριση υψίσυχνων συμφώνων, όπως το «σ», το «φ» ή το «θ».

  • Γενικότερη δυσκολία στο ξεκαθάρισμα της ομιλίας, ειδικά παρουσία θορύβου. Συχνά τα άτομα με πρεσβυακουσία αναφέρουν πως «ακούω αλλά δεν καταλαβαίνω».

  • Αντρικές φωνές είναι λίγο πιο ευδιάκριτες από γυναικείες.

  • Παραδόξως, μερικοί ήχοι είναι υπερβολικά δυνατοί και ενοχλητικοί.

  • Συχνά, άτομα με πρεσβυακουσία ταλαιπωρούνται και από εμβοές (βουητό στα αυτιά), συχνό πρόβλημα που προκαλείται από την βαρηκοΐα.

 

Όλες αυτές οι δυσκολίες συχνά οδηγούν αυτά τα άτομα στην αποφυγή της κοινωνικής επαφής, ιδιαίτερα με πολλά άτομα ταυτόχρονα, ενώ τους δημιουργεί αίσθημα ανικανότητας και συχνά κατάθλιψη, ειδικά εάν και από εμβοές

 

Πως αντιμετωπίζεται η πρεσβυακουσία?

 

Σήμερα δεν υπάρχει τρόπος για εξ ολοκλήρου θεραπεία ή αναστροφή της πρεσβυακουσίας, όπως και για τα περισσότερα είδη βαρηκοϊών. Ο τρόπος που αντιμετωπίζεται είναι με ακουστικά βαρηκοΐας.
 

Ωτοσκλήρυνση

Τι είναι η ωτοσκλήρυνση ?

 

Η ωτοσκλήρυνση είναι μια πάθηση κατά την οποία έχουμε ανώμαλη παραγωγή οστού στο μέσο ους. Μπορεί να επηρεάζει το ένα ή και τα δύο αυτιά.

 

Ποια τα αίτια της ωτοσκλήρυνσης?

 

Φυσιολογικά, τα 3 ακουστικά οστάρια στο μέσο ους (σφύρα, άκμονας και αναβολέας) μεταδίδουν τις ταλαντώσεις του τυμπάνου από τα ηχητικά κύματα στον κοχλία, προκειμένου να μετατραπούν από ταλαντώσεις σε νευρικά σήματα. Στην ωτοσκλήρυνση, η παρουσία επιπλέον οστού στο μέσο ους περιορίζει την κινητικότητα των οσταρίων (συνήθως καθηλώνοντας τον αναβολέα), με αποτέλεσμα ο ήχος πλέον να μην μπορεί να φτάσει στον κοχλία αποτελεσματικά, προκαλώντας βαρηκοΐα αγωγιμότητας.

Ενώ δεν υπάρχει ένα απόλυτο αίτιο για την ωτοσκλήρυνση, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή της:

  • Γενετικοί Παράγοντες, αναπτύσσεται συχνότερα σε άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό ωτοσκλήρυνσης.

  • Εγκυμοσύνη, πιθανότατα λόγω ορμονικών αιτιών.

  • Ιογενείς λοιμώξεις, όπως ο ιός της ιλαράς.

  • Φύλο, απαντάται συχνότερα σε γυναίκες.

  • Φυλή, είναι πιο συχνή στους λευκούς.

  • Ηλικία, συνήθως εμφανίζεται στις ηλικίες 30 – 50 ετών.


 

Ποια είναι τα συμπτώματα της ωτοσκλήρυνσης ?

 

Όπως είπαμε, το κυριότερο σύμπτωμα της ωτοσκλήρυνσης είναι η βαρηκοΐα, η οποία χειροτερεύει με την πρόοδο της νόσου. Χαρακτηριστικά, χάνονται πρώτα οι μπάσες και μεσαίες συχνότητες, με τις υψηλές συχνότητες να επηρεάζονται σε αρκετά προχωρημένα στάδια της νόσου. Επιπλέον, τα άτομα με ωτοσκλήρυνση ενδέχεται να παρουσιάζουν:

  • Εμβοές, το «βουητό στα αυτιά»

  • Αίσθημα ζαλάδας

  • Προβλήματα ισορροπίας


 

Πως αντιμετωπίζεται η ωτοσκλήρυνση?

 

Η επιλογή του τρόπου αντιμετώπισης της ωτοσκλήρυνσης εξαρτάται από την ακριβή τοποθεσία του ανώμαλου οστού στο μέσο ους και από την βαρύτητα της νόσου. Στις πιο ήπιες μορφές της, η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με ακουστικό βαρηκοΐας, αποκαθιστώντας αποτελεσματικά τις συχνότητες που χάνονται και αποφεύγοντας το χειρουργείο.

 

Σε περίπτωση που η νόσος είναι πιο εκτεταμένη η αντιμετώπιση είναι χειρουργείο αναβολεκτομής, κατά το οποίο ο καθηλωμένος αναβολέας και η περίσσεια οστού αφαιρούνται χειρουργικά και στην θέση του αναβολέα μπαίνει μια ειδική πρόσθεση, αντικαθιστώντας την λειτουργεία του να ταλαντώνει το υγρό εντός του κοχλία. Σε περίπτωση που υπάρχει ωτοσκλήρυνση και στα δύο αυτιά, αξίζει να σημειωθεί πως το χειρουργείο θα γίνει πρώτα στο ένα αυτί και μετά από ένα ικανό χρονικό διάστημα (συνήθως τουλάχιστον 6 μηνών) στο άλλο.

Χολοστεάτωμα

Τι είναι το χολοστεάτωμα?

 

Το χολοστεάτωμα είναι η ανώμαλη ανάπτυξη δερματικού ιστού ή μιας δερματικής κύστης στο μέσο ους ή/και στο οστό πίσω από το αυτί, την μαστοειδή απόφυση. Αν και πρόκειται για καλοήθη νόσο, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές επιπλοκές εάν παραμείνει αθεράπευτο.

 

Ποια τα αίτια του χολοστεατώματος ?

 

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη ενός χολοστεατώματος. Ο πιο συχνός είναι η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας. Ο ειδικός «σωλήνας» που αερίζει το μέσω ους και εξισορροπεί τις πιέσεις του αέρα εκατέρωθεν του τυμπάνου, όταν δυσλειτουργεί σταματάει να επιτελεί τους παραπάνω ρόλους οδηγώντας σε μη φυσιολογική διαφορά πιέσεων στις δύο πλευρές του τυμπανικού υμένα, με αποτέλεσμα το τύμπανο να υποχωρεί προς τα μέσα. Όταν αυτό συμβεί, η περιοχή τείνει να συλλέγει κερί και δέρμα, που οδηγούν στην ανάπτυξη χολοστεατώματος. Επίσης, λοιμώξεις του μέσου ωτός μπορούν να οδηγήσουν σε χολοστεάτωμα ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις γίνεται να υπάρχει συγγενώς, δηλαδή να υπάρχει κατά την γέννηση.


 

Ποια είναι τα συμπτώματα του χολοστεατώματος?

 

Ένα χολοστεάτωμα όταν ξεκινάει να αναπτύσσεται μπορεί να είναι μέχρι και εντελώς ασυμπτωματικό. Στη συνέχεια, όσο αυτό μεγαλώνει τα συμπτώματα τυπικά όλο και χειροτερεύουν. Τα κύρια συμπτώματα ή/και επιπλοκές του χολοστεατώματος είναι :

  • Λοιμώξεις ωτός, συχνά με πυώδες δύσοσμο έκκριμα

  • Βαρηκοΐα, δυνητικά μόνιμη

  • Ίλλιγος , αίσθημα ότι γυρίζει ο κόσμος γύρω από τον ασθενή ή ότι γυρίζει ο ασθενής γύρω από τον εαυτό του

  • Εμβοές

  • Αίσθημα πληρότητας ή/και πόνος στο πάσχον αυτί


 

Εάν το χολοστεάτωμα παραμεληθεί και επεκταθεί περαιτέρω μπορεί σπανιότερα να προκαλέσει:

  • Παράλυση προσωπικού νεύρου

  • Διάβρωση των ακουστικών οσταρίων

  • Εγκεφαλικό Απόστημα

  • Μηνιγγίτιδα


 

Ποια η θεραπεία του χολοστεατώματος?

Η θεραπεία του χολοστεατώματος είναι η αφαίρεσή του χειρουργικά υπό ολική αναισθησία. Πρωταρχικός σκοπός της επέμβασης είναι ο πλήρης καθαρισμός του αυτιού από το χολοστεάτωμα, και δευτερευόντως η διατήρηση της ακεραιότητας των ακουστικών οσταρίων όπου είναι εφικτό. Σε περίπτωση που η νόσος έχει διαβρώσει τα οστάρια μπορεί να γίνει χειρουργείο αποκατάστασης της βλάβης, και άρα αποκατάσταση της ακοής.